ختنه یکی از رسوم دیرینه در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان است که به‌ویژه در دین اسلام و یهودیت اهمیت ویژه‌ای دارد. این عمل جراحی که در آن پوست ختنه‌گاه آلت تناسلی برداشته می‌شود، دلایل مختلفی از جمله دلایل مذهبی، بهداشتی و فرهنگی دارد. در این مقاله به بررسی جامع ختنه، تاریخچه، انواع روش‌ها، فواید، عوارض و مراقبت‌های بعد از آن پرداخته می‌شود.
تاریخچه ختنه
ختنه یکی از قدیمی‌ترین عمل‌های جراحی است که قدمت آن به بیش از ۱۵ هزار سال پیش بازمی‌گردد. این عمل در ابتدا به‌دلایل فرهنگی و مذهبی انجام می‌شد، اما امروزه در بسیاری از کشورها به دلایل بهداشتی نیز رواج دارد. از جمله ادیان اصلی که ختنه را واجب می‌دانند می‌توان به اسلام و یهودیت اشاره کرد.
ختنه چیست؟
ختنه عملی است که طی آن پوست روی سر آلت تناسلی که به آن پیش‌پوست گفته می‌شود، برداشته می‌شود. این عمل معمولاً در نوزادی و در ده روز اول زندگی انجام می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی انجام شود.
انواع روش‌های ختنه
ختنه می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود که هر یک دارای مزایا و معایب خاص خود هستند:
روش گومکو (Gomco Clamp): در این روش از یک گیره مخصوص به نام گومکو استفاده می‌شود که باعث برداشتن پوست ختنه‌گاه می‌شود. این روش به‌طور گسترده‌ای در آمریکا استفاده می‌شود.
روش پلاستیبل (Plastibell): این روش یکی از ایمن‌ترین و رایج‌ترین روش‌هاست که در آن از یک حلقه پلاستیکی استفاده می‌شود. پس از چند روز، حلقه به‌طور طبیعی جدا می‌شود.
روش موژن (Mogen Clamp): در این روش از یک گیره موژن استفاده می‌شود که به‌طور سریع و ساده پوست ختنه‌گاه را برمی‌دارد.
مزایای ختنه
ختنه دارای مزایای بهداشتی متعددی است که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:
- کاهش خطر عفونت‌های ادراری: ختنه باعث کاهش قابل توجه خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری در نوزادان پسر می‌شود.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی: مطالعات نشان داده‌اند که مردان ختنه‌شده کمتر در معرض بیماری‌های مقاربتی از جمله HIV هستند.
- پیشگیری از بیماری‌های پوستی و التهابات: ختنه می‌تواند از بیماری‌های پوستی مانند بالانیت و فیموز پیشگیری کند.
- کاهش خطر سرطان آلت تناسلی: اگرچه سرطان آلت تناسلی نادر است، اما در مردان ختنه‌شده کمتر دیده می‌شود.
عوارض ختنه
مانند هر عمل جراحی دیگر، ختنه نیز ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. این عوارض معمولاً کم و نادر هستند، اما باید به آنها توجه کرد:
- درد: درد پس از ختنه معمول است، اما می‌توان با استفاده از مسکن‌ها آن را کاهش داد.
- خونریزی: در موارد نادر، ممکن است خونریزی شدید رخ دهد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
- عفونت: عدم رعایت بهداشت می‌تواند منجر به عفونت در محل جراحی شود.
- التهاب و تورم: التهاب و تورم در ناحیه جراحی ممکن است رخ دهد که معمولاً با مراقبت‌های مناسب بهبود می‌یابد.
مراقبت‌های پس از ختنه
پس از انجام ختنه، مراقبت‌های ویژه‌ای برای تسریع بهبودی و جلوگیری از عوارض ضروری است:
شست‌وشوی ناحیه: ناحیه جراحی باید با آب و صابون ملایم شسته شود تا از عفونت جلوگیری شود.
استفاده از پمادهای آنتی‌بیوتیک: پزشک ممکن است پمادهای آنتی‌بیوتیک تجویز کند که باید به‌طور منظم استفاده شوند.
تعویض پوشک به‌طور منظم: پوشک نوزاد باید به‌طور منظم تعویض شود و پوشک‌ها نباید سفت بسته شوند.
مراجعه به پزشک در صورت بروز مشکلات: در صورت مشاهده علائمی مانند خونریزی شدید، ترشحات بدبو یا عدم ادرار، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
ختنه دختران
ختنه دختران که به‌طور علمی ناقص‌سازی اندام تناسلی زنانه (FGM) نامیده می‌شود، عملی غیرقانونی و غیرانسانی است که هیچ مزیت بهداشتی ندارد و تنها باعث آسیب‌های جسمی و روانی می‌شود. این عمل در برخی فرهنگ‌ها انجام می‌شود و باید با آن مقابله کرد.
ختنه در سنین مختلف
ختنه معمولاً در دوران نوزادی انجام می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی انجام شود. انجام ختنه در بزرگسالی ممکن است پیچیده‌تر و دردناک‌تر باشد. در هر سنی که ختنه انجام شود، باید توسط پزشک متخصص و با رعایت اصول بهداشتی انجام شود.
باورهای فرهنگی و مذهبی
در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان، ختنه به‌عنوان یک عمل واجب و ضروری تلقی می‌شود. در اسلام، ختنه برای مردان واجب است و در یهودیت نیز به‌عنوان یک سنت مذهبی انجام می‌شود. این باورها باعث شده است که ختنه در این جوامع رواج زیادی داشته باشد.
نتیجه‌گیری
ختنه یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین عمل‌های جراحی است که به دلایل مختلفی انجام می‌شود. این عمل دارای مزایای بهداشتی متعددی است، اما باید با رعایت اصول بهداشتی و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود. همچنین، باید به این نکته توجه کرد که ختنه دختران هیچ مزیت بهداشتی ندارد و باید با آن مقابله کرد.
ختنه یک تصمیم مهم برای والدین است و باید با اطلاعات کافی و مشورت با پزشک انجام شود تا بهترین نتیجه برای کودک حاصل شود.
