عصب‌کشی، روشی موثر برای نجات دندان‌هایی است که پوسیدگی عمیق یا آسیب دیده‌اند. با این حال، گاهی اوقات، حتی پس از عصب‌کشی، ممکن است عفونت در ریشه دندان باقی بماند و منجر به تشکیل آبسه شود. آبسه دندان عصب کشی شده می‌تواند درد شدید، تورم و سایر مشکلات را به همراه داشته باشد و در صورت عدم درمان، عواقب جدی‌تری را نیز در پی داشته باشد. با مطالعه این نوشتار، می‌توانید اطلاعات جامعی در مورد این مشکل رایج دندانپزشکی کسب کرده و در صورت مواجهه با آن، اقدامات لازم را انجام دهید.
آبسه دندان عصب کشی شده چیست؟
آبسه دندان عصب کشی شده به عفونتی گفته می‌شود که پس از انجام عصب‌کشی در ریشه دندان ایجاد می‌شود. در واقع، این عفونت باعث ایجاد یک کیسه چرکی در اطراف ریشه دندان می‌شود.
چرا بعد از عصب کشی آبسه ایجاد می‌شود؟
با وجود اینکه عصب‌کشی روشی موثر برای نجات دندان‌های آسیب‌دیده است، اما گاهی اوقات ممکن است به دلایل مختلفی مانند:
عصب‌کشی ناقص
اگر تمام باکتری‌ها و بافت‌های عفونی به طور کامل از کانال‌های ریشه خارج نشوند، ممکن است عفونت مجددا برگردد.
عفونت مجدد
باکتری‌ها می‌توانند از طریق شکستگی‌های کوچک در پرکردگی یا از طریق لثه وارد کانال‌های ریشه شده و باعث عفونت مجدد شوند.
وجود کانال‌های ریشه اضافی
گاهی اوقات دندان‌ها دارای کانال‌های ریشه اضافی هستند که ممکن است در حین عصب‌کشی از دید پنهان بمانند و عفونت در آن‌ها باقی بماند.
مواد پرکننده نامناسب
اگر مواد پرکننده به خوبی در کانال‌های ریشه قرار نگیرند، ممکن است فضای خالی برای رشد باکتری‌ها ایجاد شود.
علت ایجاد آبسه چیست؟
بدن ما در برابر عفونت‌ها واکنش نشان می‌دهد. زمانی که باکتری‌ها در ریشه دندان تجمع می‌کنند، سیستم ایمنی بدن برای مقابله با آن‌ها گلبول‌های سفید را به محل عفونت می‌فرستد. این گلبول‌های سفید با باکتری‌ها مبارزه می‌کنند و در نتیجه چرک تولید می‌شود. این چرک در اطراف ریشه دندان جمع شده و آبسه را تشکیل می‌دهد.
درمان آبسه دندان عصب کشی شده
خوشبختانه، با پیشرفت‌های صورت گرفته در دندانپزشکی، روش‌های مختلفی برای درمان آبسه دندان عصب کشی شده وجود دارد که به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا این مشکل را به طور موثر برطرف کرده و از سلامت دهان و دندان شما محافظت کند.
۱- درمان ریشه مجدد (روت کانال مجدد)
یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان آبسه دندان عصب کشی شده، انجام مجدد روت کانال یا عصب‌کشی است. در این روش، دندانپزشک مجدداً کانال‌های ریشه دندان را تمیز کرده و عفونت موجود را به طور کامل از بین می‌برد. سپس، کانال‌ها با مواد مخصوص پر شده و دندان با یک روکش محافظت می‌شود. درمان ریشه مجدد، روشی موثر برای نجات دندان و جلوگیری از نیاز به کشیدن آن است.
۲- جراحی اپیکتومی
در برخی موارد، زمانی که عفونت به نوک ریشه دندان گسترش یافته باشد، انجام جراحی اپیکتومی ضروری است. در این جراحی، دندانپزشک بخشی از استخوان اطراف نوک ریشه را برمی‌دارد تا بتواند به راحتی به عفونت دسترسی پیدا کرده و آن را از بین ببرد. پس از تمیز کردن ناحیه عفونی، دندانپزشک ممکن است از مواد خاصی برای پر کردن حفره ایجاد شده استفاده کند. برای اینکه بتوانید بهترین نتیجه را از این جراحی بگیرید باید به بهترین دندانپزشکان درمان ریشه در تهران مراجعه کنید، در صورت نیاز برای مشاهده بهترین دندانپزشکان درمان ریشه در تهران می توانید به این سایت مراجعه کنید.
۳- کشیدن دندان
در صورتی که عفونت بسیار شدید باشد و یا درمان‌های دیگر موفقیت‌آمیز نباشند، ممکن است دندانپزشک تصمیم به کشیدن دندان بگیرد. البته، کشیدن دندان آخرین راه حل است و دندانپزشک سعی می‌کند تا حد امکان از آن اجتناب کند. پس از کشیدن دندان، دندانپزشک ممکن است یک ایمپلنت، بریج یا پروتز دندانی برای جایگزینی دندان از دست رفته پیشنهاد کند.
۴- آنتی‌بیوتیک‌ها
در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است علاوه بر درمان‌های ذکر شده، آنتی‌بیوتیک نیز تجویز کند. آنتی‌بیوتیک‌ها به کاهش التهاب و مبارزه با عفونت کمک می‌کنند.
۵- تخلیه چرک
اگر آبسه همراه با تجمع چرک باشد، دندانپزشک ممکن است برای تخلیه چرک اقدام کند. این کار به کاهش فشار و درد کمک می‌کند.
عوامل موثر در انتخاب روش درمان
- شدت عفونت: شدت عفونت و میزان گسترش آن در انتخاب روش درمان موثر است.
- موقعیت آبسه: محل قرارگیری آبسه در دندان نیز در انتخاب روش درمان نقش دارد.
- وضعیت کلی دندان: سلامت دندان و استخوان‌های اطراف آن نیز در تصمیم‌گیری دندانپزشک تاثیرگذار است.
مهمترین نکته
در صورت مشاهده هر یک از علائم آبسه دندان مانند درد شدید، تورم، حساسیت به گرما و سرما و یا ترشح چرک، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب آبسه دندان، به حفظ سلامت دهان و دندان شما کمک کرده و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری می‌کند.
عوارض عدم درمان آبسه دندان
عدم درمان به موقع آبسه دندان، عواقبی جدی و گاه جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت که نه تنها بر سلامت دهان و دندان بلکه بر کل بدن تاثیرگذار خواهد بود. عفونت ناشی از آبسه دندان، در صورت عدم درمان، به تدریج گسترش یافته و به بافت‌های اطراف نفوذ می‌کند. این گسترش عفونت می‌تواند منجر به عوارضی شود که کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش داده و در برخی موارد، حتی تهدیدکننده حیات باشد.
گسترش عفونت به استخوان فک
یکی از مهمترین عوارض عدم درمان آبسه دندان، گسترش عفونت به استخوان فک است که می‌تواند باعث تحلیل رفتن استخوان و ایجاد حفره‌هایی در آن شود. این امر، علاوه بر ایجاد درد شدید و ناراحتی، می‌تواند منجر به شل شدن دندان‌ها و در نهایت، از دست دادن آن‌ها شود. همچنین، عفونت می‌تواند از طریق ریشه دندان به سینوس‌ها گسترش یافته و باعث سینوزیت حاد یا مزمن شود.
ایجاد آبسه‌های بزرگ‌تر
از دیگر عوارض جدی عدم درمان آبسه دندان، ایجاد آبسه‌های بزرگ‌تر و پیچیده‌تر است. این آبسه‌ها می‌توانند به بافت‌های نرم اطراف دندان مانند لثه و گونه نفوذ کرده و باعث ایجاد تورم، قرمزی و درد شدید شوند. در برخی موارد، این آبسه‌ها ممکن است به صورت یک برآمدگی چرکی در زیر پوست ظاهر شوند.
عوارض سیستمیک
علاوه بر عوارض موضعی، عدم درمان آبسه دندان می‌تواند عوارض سیستمیک نیز ایجاد کند. عفونت ناشی از آبسه دندان می‌تواند وارد جریان خون شده و به سایر قسمت‌های بدن مانند قلب، کلیه‌ها و مفاصل منتقل شود و منجر به بروز بیماری‌های جدی مانند اندوکاردیت (التهاب لایه داخلی قلب)، گلومرولونفریت (التهاب گلومرول‌های کلیه) و آرتریت سپتیک (التهاب مفاصل ناشی از عفونت) شود.
گسترش عفونت به مغز
در موارد شدید، عفونت ناشی از آبسه دندان می‌تواند به مغز گسترش یافته و منجر به مننژیت (التهاب پرده‌های مغز) یا آبسه مغزی شود. این عوارض بسیار خطرناک بوده و در صورت عدم درمان به موقع، می‌توانند به مرگ منجر شوند.
روش‌های تشخیص آبسه دندان
تشخیص دقیق آبسه دندان برای انتخاب بهترین روش درمانی بسیار مهم است. دندانپزشک از روش‌های مختلفی برای تشخیص آبسه استفاده می‌کند که عبارتند از:
معاینه بالینی
- بررسی علائم: دندانپزشک با پرسیدن سؤالاتی در مورد شدت درد، حساسیت به گرما و سرما، تورم و سایر علائم، به اطلاعات اولیه‌ای در مورد وجود آبسه دست پیدا می‌کند.
- معاینه دهان و دندان: دندانپزشک با استفاده از آینه دندانپزشکی، ناحیه اطراف دندان دردناک را به دقت معاینه می‌کند تا هرگونه تورم، قرمزی یا چرک را شناسایی کند.
رادیوگرافی
- پانورامیک: این نوع رادیوگرافی تصویری کامل از تمام دندان‌ها و فک‌ها ارائه می‌دهد و به دندانپزشک امکان می‌دهد تا محل دقیق آبسه، اندازه آن و وضعیت استخوان اطراف دندان را بررسی کند.
- پری اپیکال: این رادیوگرافی تصویری دقیق‌تر از یک دندان خاص و ریشه آن ارائه می‌دهد و به تشخیص آبسه‌های کوچک و عمیق‌تر کمک می‌کند.
تست‌های تشخیصی دیگر
- تست حساسیت به ضربه: دندانپزشک با ضربه زدن ملایم به دندان، حساسیت آن را بررسی می‌کند. دندان دارای آبسه معمولا نسبت به ضربه حساس‌تر است.
- تست الکتریکی: این تست برای بررسی زنده بودن عصب دندان استفاده می‌شود. در دندان‌های دارای آبسه، عصب معمولا مرده است.
جمع بندی
در این نوشتار، به بررسی آبسه دندان عصب‌کشی شده، علل ایجاد آن، علائم، روش‌های تشخیص و درمان پرداختیم. همانطور که مشاهده کردید، با رعایت برخی نکات ساده و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. به خاطر داشته باشید که سلامت دهان و دندان، کلید داشتن یک زندگی سالم و باکیفیت است.
