در اولین ماه‌های زندگی، بدن نوزادان هنوز به‌اندازه کافی قدرت مقابله با بیماری‌های مختلف را ندارد و سیستم ایمنی‌شان نیازمند حمایت است. در دنیایی که هر روز با انواع ویروس‌ها و باکتری‌های جدید روبه‌رو هستیم، واکسیناسیون از مهم‌ترین اقداماتی است که والدین برای حفظ سلامت فرزندشان می‌توانند انجام دهند. واکسن‌های ضروری نوزاد که به‌صورت دقیق و به‌موقع تزریق می‌شوند، کمک می‌کنند تا کودک در برابر بیماری‌های جدی مقاوم شود. در این مقاله، به اهمیت واکسیناسیون، لیست واکسن‌های ضروری نوزاد و زمان‌بندی دقیق آن‌ها می‌پردازیم.
چرا واکسیناسیون برای نوزادان اهمیت دارد؟
بدن نوزادان هنگام تولد هنوز در برابر بسیاری از بیماری‌های عفونی آسیب‌پذیر است و تنها بخشی از ایمنی موردنیازشان را از مادرشان به ارث برده‌اند. اما این ایمنی محدود است و با گذر زمان کاهش می‌یابد. واکسن‌ها به بدن نوزاد کمک می‌کنند که با قرارگرفتن در معرض میکروارگانیسم‌های ضعیف شده یا غیرفعال، پادتن‌های لازم برای مقابله با بیماری‌های مختلف را بسازد.
واکسیناسیون نوزاد نه‌تنها برای حفظ سلامت کودکان ضروری است، بلکه در پیشگیری از شیوع بیماری‌ها نیز نقش بسیار مؤثری دارد. وقتی درصد زیادی از کودکان واکسینه شوند، از شیوع ویروس‌ها در سطح جامعه جلوگیری می‌شود و حتی نوزادانی که به دلیل مشکلات پزشکی قادر به دریافت واکسن نیستند، از این ایمنی بهره‌مند می‌شوند.
واکسن‌های ضروری برای نوزادان و زمان‌بندی آن‌ها
هر کشوری لیست مشخصی از واکسن‌ها را برای نوزادان تهیه می‌کند که بر اساس آخرین تحقیقات علمی تنظیم شده است. در ادامه با واکسن‌های اصلی و زمان‌بندی آن‌ها در ایران آشنا می‌شوید.
واکسن ب ث ژ (BCG)
این واکسن به‌محض تولد تزریق می‌شود و برای مقابله با بیماری سل طراحی شده است. سل بیماری‌ای خطرناک است که می‌تواند به‌راحتی دستگاه تنفسی نوزادان را تحت تاثیر قرار دهد. با تزریق این واکسن، بدن نوزاد توانایی مقابله با باکتری‌های سل را پیدا می‌کند و در صورت مواجهه با آن، از بدن محافظت می‌کند.
واکسن هپاتیت ب
واکسن هپاتیت ب از همان بدو تولد تزریق می‌شود، و دوزهای بعدی آن در یک‌ماهگی و شش‌ماهگی انجام می‌شود. هپاتیت ب نوعی ویروس است که باعث التهاب کبد شده و ممکن است مشکلات جدی و حتی مزمن ایجاد کند. با دریافت این واکسن، بدن نوزاد با این ویروس مقابله کرده و از بروز عفونت‌های شدید کبدی جلوگیری می‌کند.
واکسن دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه (DTP)
یکی از واکسن‌های مهم و چندگانه‌ای که باید در زمان‌های معین به نوزاد تزریق شود، واکسن سه‌گانه دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه است. اولین دوز آن در دوماهگی تزریق می‌شود و دوزهای بعدی به ترتیب در چهارماهگی و شش‌ماهگی هستند. این واکسن به پیشگیری از سه بیماری بسیار جدی کمک می‌کند. دیفتری یک عفونت تنفسی است که می‌تواند باعث انسداد راه تنفسی شود، کزاز نیز با ورود به سیستم عصبی مشکلاتی مانند تشنج ایجاد می‌کند و سیاه‌سرفه که یک بیماری تنفسی بسیار مسری است، می‌تواند در نوزادان بسیار خطرناک باشد.
واکسن فلج اطفال (OPV/IPV)
فلج اطفال یک بیماری ویروسی است که می‌تواند منجر به فلج یا حتی مرگ شود. این واکسن که به‌صورت خوراکی (OPV) و تزریقی (IPV) وجود دارد، از بدو تولد به نوزاد داده می‌شود و دوزهای بعدی در دوماهگی، چهارماهگی و شش‌ماهگی تزریق می‌شوند. اهمیت این واکسن در جلوگیری از شیوع فلج اطفال است که با علائم ناگهانی و مخرب خود می‌تواند نوزاد را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد.
واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع ب (Hib)
این واکسن نوزاد به بدن کمک می‌کند تا از بیماری‌هایی مانند مننژیت باکتریایی که بسیار جدی و خطرناک هستند، در امان بماند. زمان‌بندی آن از دوماهگی آغاز شده و دوزهای بعدی در چهارماهگی و شش‌ماهگی تزریق می‌شود. Hib یکی از مهم‌ترین واکسن‌ها برای جلوگیری از عفونت‌های تنفسی، عفونت گوش و مننژیت است.
واکسن پنوموکوک
پنوموکوک باکتری‌ای است که می‌تواند موجب عفونت‌های شدیدی مانند ذات‌الریه، عفونت گوش و مننژیت شود. واکسن پنوموکوک از دوماهگی آغاز می‌شود و دوزهای بعدی در چهارماهگی و شش‌ماهگی تزریق می‌شود. باتوجه‌به شیوع بالای این باکتری و تأثیرات آن، این واکسن ضروری است تا نوزادان در برابر عفونت‌های پنوموکوکی مصون شوند.
واکسن روتاویروس
روتاویروس عامل اصلی اسهال شدید در کودکان و نوزادان است و می‌تواند به‌سرعت بدن کودک را کم‌آب کرده و موجب بستری‌شدن او شود. این واکسن به‌صورت خوراکی در دوماهگی و چهارماهگی به نوزاد داده می‌شود و از اسهال شدید و عفونت‌های گوارشی جلوگیری می‌کند.
واکسن سرخک، سرخجه و اوریون (MMR)
سرخک، سرخجه و اوریون سه بیماری ویروسی هستند که می‌توانند عوارضی جدی مانند التهاب مغزی و مشکلات شنوایی ایجاد کنند. این واکسن سه‌گانه در دوازده‌ماهگی و هجده‌ماهگی تزریق می‌شود. با دریافت این واکسن، بدن نوزاد به طور مؤثر در برابر این بیماری‌های ویروسی مقاوم می‌شود و از عفونت‌های گسترده جلوگیری می‌کند.
واکسن‌های نوزاد و نقش آن‌ها در آینده سلامتی
واکسیناسیون در سنین نوزادی تأثیرات بلندمدتی بر سلامت دارد. هر دوز از این واکسن‌ها مانند سپری برای بدن کودک عمل می‌کند و با پیشگیری از بیماری‌ها، سلامتی و کیفیت زندگی کودک را در سال‌های آینده تضمین می‌کند. اهمیت این واکسن‌ها فراتر از محافظت فردی است و با جلوگیری از شیوع بیماری‌ها به حفظ سلامت جامعه نیز کمک می‌کند.
جمع‌بندی
با انجام واکسیناسیون به‌موقع و کامل، نوزادان نه‌تنها در برابر بیماری‌های خطرناک ایمن می‌شوند، بلکه والدین نیز با آرامش و اطمینان بیشتری می‌توانند به رشد سالم فرزندشان نظاره کنند. هر نوبت واکسن نوزاد که به‌موقع انجام شود، یک‌قدم به‌سوی جامعه‌ای سالم‌تر و امن‌تر برداشته می‌شود.
منبع: nhs
