کم‌خونی پرنیشیوز چیست و چه عوارضی دارد؟

تیم تحریریه سلامتیم۱۴۰۲-۰۷-۲۷آخرین بروزرسانی: ۱۴۰۲-۰۷-۲۷

سلامتی و بهبود کیفیت زندگی برپایه هماهنگی و توازن اجزای محتلف بدن است. یکی از مهمترین عناصری که برای حفظ سلامت لازم است، سطح سالم و عادی خون در بدن است. کم‌خونی پرنیشیوز یکی از اختلالات خونی شایع است که ممکن است توسط عوامل گوناگونی ایجاد شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان کم‌خونی پرنیشیوز می‌پردازیم.

کم خونی پرنیشیوز چیست؟

بدن ما برای عملکرد بهینه نیاز به سلامتی خون دارد. خون شامل سلول‌های قرمز خون، سلول‌های سفید خون و پلاکت‌ها است. کم‌خونی پرنیشیوز به معنای کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون در بدن است. این اختلال می‌تواند به دلیل کمبود آهن، ویتامین B12 یا اسید فولیک در بدن رخ دهد و باعث کاهش تولید سلول‌های قرمز خون یا افزایش نرخ تخریب آنها شود.

علمی تر بخوایم بهش بپردازیم می‌شود: کم‌خونی پرنیشیوز یا آنمی پرنیشیوز یک نوع کم‌خونی است که به دلیل کمبود آهن در بدن ایجاد می‌شود. در کم‌خونی پرنیشیوز، سطح آهن در بدن به حدی پایین می‌رود که نمی‌تواند به اندازه کافی هموگلوبین را ترکیب کند. هموگلوبین یک پروتئین موجود در سلول‌های قرمز خون است که به آهن وابسته است و نقش مهمی در حمل اکسیژن از ریه‌ها به سایر اندام‌ها دارد

علائم کم‌خونی پرنیشیوز

علائم کم‌خونی پرنیشیوز ممکن است بین افراد مختلف، متفاوت باشد و شامل موارد زیر باشد:

خستگی و ضعف عمومی:

افراد مبتلا به کم‌خونی پرنیشیوز اغلب احساس خستگی و ضعف عمومی می‌کنند. این احساس می‌تواند به طور مداوم یا در طول فعالیت‌های روزمره شدیدتر شود.

ضعف جسمی و کاهش توان فیزیکی:

کمبود سلول‌های قرمز خون باعث کاهش اکسیژن رسانی به عضلات می‌شود که باعث ضعف جسمی، کاهش توان فیزیکی و عملکرد محدود می‌شود.

تنگی نفس:

از آنجا که سطح سلول‌های قرمز خون کاهش می‌یابد، اکسیژن رسانی به بافت‌ها کاهش می‌یابد و می‌تواند منجر به تنگی نفس شود.

پوست کمرنگ و زردرنگی:

افراد مبتلا به کم‌خونی پرنیشیوز ممکن است پوست کمرنگ و زردرنگی داشته باشند. این امر به دلیل کاهش تعداد سلول‌های قرمز خون و افزایش ماده زردرنگی به نام بیلی‌روبین در خون است.

سردرد و سرگیجه:

کاهش تدریجی سلول‌های قرمز خون می‌تواند باعث کاهش جریان خون به مغز شده و علائمی همچون سردرد و سرگیجه را ایجاد کند.

درمان کم خونی پرنیشیوز

آنمی پرنیشیوز معمولا با مکمل‌های ویتامین B12 درمان می‌شود. بیشتر افراد هر روز ببه مدت یک هفته تزریق ویتامین B12 دریافت می‌کنند. بعد از سپری کردن این زمان، تزریق‌های هفتگی تا ۴ هفته خواهد بود و بعداز آن تزریق ماهانه برای باقی عمر توصیه می‌شود (البته ویتامین B12 شامل قرص خوراکی و زیر زبانی نیز می‌شود) توصیه می شود این درمان برای کل عمر استفاده شود بسیاv مهم است که دریافت ویتامین B12 ادامه داشته باشد.

پیشگیری آنمی پرنیشیوز

به منظور پیشگیری از کم‌خونی پرنیشیوز، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

تغذیه سالم:

مصرف یک رژیم غذایی متنوع و غنی از مواد مغذی می‌تواند به جلوگیری از کم‌خونی پرنیشیوز کمک کند. مطمئن شوید که رژیم غذایی شامل مقدار کافی آهن، ویتامین B12، اسید فولیک و ویتامین C است. مصرف مواد غذایی مانند گوشت قرمز، ماهی، سبزیجات تاریک رنگ، حبوبات، تخم‌مرغ، خرما و آبغوره می‌تواند مفید باشد.

جلوگیری از فقر آهن:

از آنجا که کمبود آهن یکی از علل شایع کم‌خونی پرنیشیوز است، می‌توانید اقداماتی مانند مصرف مکمل‌های آهن و مواد غذایی غنی از آهن را در نظر بگیرید. همچنین، مصرف غذاهایی که باعث کاهش جذب آهن از دستگاه گوارش می‌شوند (مانند چای و قهوه) را محدود کنید.

مدیریت استرس:

استرس می‌تواند عواملی را فعال کند که منجر به کم‌خونی پرنیشیوز می‌شوند. تلاش کنید روش‌های مدیریت استرس مانند مطالعه، ماساژ، یوگا، تمرین و تکنیک‌های تنفسی را در روزمره خود ادغام کنید.

پیگیری دوره‌های زندگی:

در برخی موارد، کم‌خونی پرنیشیوز می‌تواند در دوران‌های خاصی از زندگی مانند بارداری و لاکتاسیون (شیردهی) اتفاق بیفتد. در این موارد، مشاوره پزشکی مناسب و مصرف مکمل‌های مغذی مورد نیاز می‌تواند مفید باشد.

اجتناب از مصرف مواد مخدر:

مصرف مواد مخدر می‌تواند اثرات منفی بر سلول‌های قرمز خون و عملکرد سیستم ایمنی داشته باشد. بنابراین، جلوگیری از مصرف مواد مخدر و سیگار می‌تواند به پیشگیری از کم‌خونی پرنیشیوز کمک کند.