فصل سرما و تغییرات ناگهانی هوا، همواره با نگرانی‌هایی در مورد سلامتی همراه است. یکی از شایع‌ترین این نگرانی‌ها، ابتلا به آنفولانزا است؛ بیماری ویروسی که می‌تواند با علائم آزاردهنده‌ای، روال زندگی را مختل کند. اگر شما هم با سوالاتی مانند «آیا علائمم شبیه آنفولانزاست؟»، «چطور می‌توانم از شر این علائم خلاص شوم؟» یا «آیا آنفولانزا خطرناک است؟» مواجه هستید، این راهنمای جامع برای شماست. ما در این مطلب، به بررسی دقیق علائم آنفولانزا، از نشانه‌های اولیه تا علائم هشداردهنده، خواهیم پرداخت و به شما کمک می‌کنیم تا تفاوت آن را با سرماخوردگی و کرونا تشخیص دهید، بهترین روش‌های درمان و پیشگیری را بشناسید و بدانید چه زمانی مراجعه به پزشک ضروری است. با مطالعه این مطلب، نه تنها به درک کاملی از آنفولانزا و علائم آن دست خواهید یافت، بلکه با اطمینان خاطر بیشتری می‌توانید از خود و خانواده‌تان در برابر این بیماری محافظت کنید.
آنفولانزا چیست؟
آنفولانزا، که عموماً به آن «فلو» نیز گفته می‌شود، یک بیماری تنفسی مسری است که توسط ویروس‌های آنفولانزا ایجاد می‌شود. این ویروس‌ها به طور عمده بینی، گلو و گاهی اوقات ریه‌های شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. آنفولانزا با سرماخوردگی معمولی متفاوت است و معمولاً علائم شدیدتری دارد. درک ماهیت این بیماری و نحوه عملکرد آن، اولین قدم برای مقابله موثر با آن است.
انواع آنفولانزا
ویروس‌های آنفولانزا به سه نوع اصلی A، B و C تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و شدت بیماری‌زایی متفاوتی دارند. شناخت این انواع به درک بهتر چرایی تغییرات فصلی آنفولانزا و رویکردهای درمانی کمک می‌کند.
آنفولانزا نوع A، B، C
آنفولانزا نوع A: این نوع، مسئول بیشتر همه‌گیری‌های بزرگ آنفولانزا است. ویروس‌های نوع A می‌توانند انسان‌ها و حیوانات را آلوده کنند و به دلیل توانایی تغییر ژنتیکی بالا، سویه‌های جدیدی از آن‌ها به طور مداوم در حال ظهور هستند. سویه‌های H1N1 و H3N2 از جمله شناخته‌شده‌ترین زیرگروه‌های آنفولانزا A هستند.
آنفولانزا نوع B: این نوع نیز در انسان‌ها شایع است اما معمولاً شدت کمتری نسبت به آنفولانزا A دارد و همه‌گیری‌های محدودتری ایجاد می‌کند. آنفولانزا B بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود.
آنفولانزا نوع C: این نوع، خفیف‌ترین نوع آنفولانزا است و علائمی شبیه سرماخوردگی معمولی ایجاد می‌کند. آنفولانزا C معمولاً همه‌گیری ایجاد نمی‌کند و مشکلات جدی برای سلامتی به همراه ندارد.
آنفولانزا مرغی و میمونی
آنفولانزا مرغی (H5N1 و H7N9): این نوع آنفولانزا، که به آن «آنفولانزای پرندگان» نیز گفته می‌شود، به طور طبیعی در پرندگان رخ می‌دهد، اما می‌تواند به انسان نیز منتقل شود. انتقال آن معمولاً از طریق تماس نزدیک با پرندگان آلوده صورت می‌گیرد. آنفولانزا مرغی در انسان می‌تواند بسیار خطرناک و مرگبار باشد، اگرچه انتقال انسان به انسان آن نادر است.
آنفولانزا میمونی (H1N1v): این نوع آنفولانزا، که به آن «آنفولانزای خوکی» نیز معروف است، از خوک‌ها به انسان منتقل می‌شود. سویه H1N1v در سال ۲۰۰۹ باعث همه‌گیری جهانی آنفولانزا شد. علائم آن در انسان معمولاً شبیه آنفولانزای فصلی است، اما در برخی موارد می‌تواند شدیدتر باشد.
آنفولانزا گوارشی
اصطلاح «آنفولانزا گوارشی» از نظر پزشکی دقیق نیست، اما معمولاً برای توصیف بیماری‌هایی به کار می‌رود که علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال را به همراه دارند. این علائم بیشتر با ویروس‌هایی مانند نورو ویروس و روتاویروس مرتبط هستند و نه ویروس‌های آنفولانزا. با این حال، گاهی اوقات آنفولانزای فصلی نیز می‌تواند با علائم گوارشی خفیف، به ویژه در کودکان، همراه باشد.
آنفولانزا اسپانیایی
آنفولانزا اسپانیایی، همه‌گیری مرگبار آنفولانزا در سال ۱۹۱۸ بود که توسط سویه H1N1 از نوع A ایجاد شد. این همه‌گیری میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان به کام مرگ کشاند و به دلیل شدت بیماری‌زایی و سرعت انتشار بالا، به یکی از فاجعه‌بارترین همه‌گیری‌های تاریخ تبدیل شد. درس‌های آموخته شده از آنفولانزا اسپانیایی، نقش مهمی در آمادگی برای همه‌گیری‌های بعدی ایفا کرده است.
نحوه انتقال آنفولانزا
ویروس آنفولانزا به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود، به ویژه از طریق قطرات تنفسی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن فرد بیمار در هوا پخش می‌شوند. این قطرات می‌توانند وارد دهان یا بینی افراد نزدیک شوند و آن‌ها را آلوده کنند. همچنین، لمس سطوح آلوده به ویروس و سپس دست زدن به دهان، بینی یا چشم‌ها نیز می‌تواند باعث انتقال بیماری شود. به همین دلیل، رعایت بهداشت فردی و فاصله‌گذاری اجتماعی در فصل آنفولانزا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
علت ابتلا به آنفولانزا
علت اصلی ابتلا به آنفولانزا، قرار گرفتن در معرض ویروس‌های آنفولانزا است. عوامل مختلفی می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله:
- ضعف سیستم ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، بیشتر در معرض ابتلا به آنفولانزا هستند.
- فصل سرما: ویروس‌های آنفولانزا در هوای سرد و خشک بهتر زنده می‌مانند و راحت‌تر منتقل می‌شوند، به همین دلیل شیوع آنفولانزا در فصل زمستان بیشتر است.
- تماس با افراد بیمار: حضور در مکان‌های شلوغ و تماس نزدیک با افراد بیمار، احتمال قرار گرفتن در معرض ویروس و ابتلا به آنفولانزا را افزایش می‌دهد.
- عدم رعایت بهداشت: شستشوی ناکافی دست‌ها و عدم رعایت بهداشت تنفسی (پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه) می‌تواند به انتشار ویروس و افزایش خطر ابتلا کمک کند.
علائم و نشانه های آنفولانزا
علائم آنفولانزا می‌توانند به طور ناگهانی ظاهر شوند و معمولاً شامل ترکیبی از نشانه‌های تنفسی و عمومی هستند. شدت و نوع علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما شناخت علائم شایع و اورژانسی، به تشخیص زودهنگام و اقدام مناسب کمک می‌کند.
علائم شایع آنفولانزا
علائم شایع آنفولانزا عبارتند از:
- تب: معمولاً ناگهانی شروع می‌شود و می‌تواند بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر برسد.
- لرز: احساس سرما و لرزیدن، حتی در محیط گرم.
- سرفه: معمولاً خشک و آزاردهنده است.
- گلودرد: احساس درد و سوزش در گلو.
- آبریزش بینی یا گرفتگی بینی: ترشحات بینی ممکن است آبکی یا غلیظ باشند.
- درد عضلانی و بدن درد: احساس درد و کوفتگی در عضلات، به ویژه در کمر، بازوها و پاها.
- سردرد: معمولاً شدید و آزاردهنده است.
- خستگی و ضعف: احساس خستگی شدید و کمبود انرژی.
علائم آنفولانزا در بزرگسالان
علائم آنفولانزا در بزرگسالان معمولاً شبیه علائم شایع آنفولانزا است که در بالا ذکر شد. با این حال، بزرگسالان ممکن است بیشتر بدن درد، سردرد و خستگی را تجربه کنند. تب در بزرگسالان ممکن است کمتر از کودکان شایع باشد، اما همچنان یکی از علائم مهم است.
علائم آنفولانزا در کودکان و نوزادان
علائم آنفولانزا در کودکان و نوزادان ممکن است کمی متفاوت باشد. علاوه بر علائم شایع، کودکان ممکن است:
- استفراغ و اسهال: مشکلات گوارشی در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است.
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری: کودک ممکن است بی‌قرار، بدخلق و به سختی آرام شود.
- کم اشتهایی: کاهش میل به غذا و امتناع از خوردن.
- تنفس سریع یا مشکل در تنفس: در موارد شدید، کودکان ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند.
در نوزادان، علائم آنفولانزا ممکن است ظریف‌تر باشد و شامل بی‌حالی، تغذیه ضعیف و تب خفیف باشد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در نوزادان، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
علائم شدید و اورژانسی آنفولانزا
در موارد نادر، آنفولانزا می‌تواند منجر به عوارض جدی و علائم اورژانسی شود که نیاز به توجه فوری پزشکی دارند. این علائم عبارتند از:
- مشکل در تنفس یا تنگی نفس: احساس کمبود هوا یا دشواری در نفس کشیدن.
- درد یا فشار مداوم در قفسه سینه یا شکم: درد شدید و مداوم در ناحیه قفسه سینه یا شکم.
- سرگیجه ناگهانی یا گیجی: احساس سرگیجه شدید، عدم تعادل یا گیجی.
- تشنج: انقباضات غیرقابل کنترل عضلات و از دست دادن هوشیاری.
- عدم هوشیاری یا کاهش سطح هوشیاری: دشواری در بیدار شدن یا پاسخ ندادن به محرک‌ها.
- استفراغ شدید و مداوم: استفراغ مکرر که مانع از خوردن و آشامیدن شود.
- علائم بهبود یابنده که دوباره با تب و سرفه بدتر می‌شوند: بازگشت علائم پس از بهبودی اولیه.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم اورژانسی، فوراً به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.
علائم آنفولانزای معده
همانطور که قبلاً اشاره شد، اصطلاح «آنفولانزای معده» از نظر پزشکی دقیق نیست و بیشتر به بیماری‌های گوارشی ویروسی اطلاق می‌شود. با این حال، اگر منظور از آنفولانزای معده، علائم گوارشی همراه با آنفولانزای فصلی باشد، این علائم می‌توانند شامل تهوع، استفراغ، اسهال و درد شکم باشند. این علائم معمولاً خفیف هستند و به طور خود به خود بهبود می‌یابند.
علائم گونه جدید آنفولانزا
با توجه به تغییرات مداوم ویروس‌های آنفولانزا، هر ساله ممکن است گونه‌های جدیدی از آن ظاهر شوند. علائم گونه‌های جدید آنفولانزا ممکن است مشابه علائم آنفولانزای فصلی باشد، اما گاهی اوقات می‌توانند شدیدتر یا متفاوت باشند. به عنوان مثال، گونه‌های جدید ممکن است بیشتر باعث مشکلات تنفسی، عوارض ریوی یا علائم غیرمعمول مانند از دست دادن حس بویایی و چشایی شوند. در صورت بروز علائم غیرمعمول یا شدید، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.
چرا آنفولانزا باعث بدن درد می‌شود؟
بدن درد یکی از علائم آزاردهنده آنفولانزا است و علت آن، پاسخ سیستم ایمنی بدن به عفونت ویروسی است. هنگامی که ویروس آنفولانزا وارد بدن می‌شود، سیستم ایمنی مواد شیمیایی به نام سیتوکین‌ها را آزاد می‌کند تا با عفونت مبارزه کند. این سیتوکین‌ها می‌توانند باعث التهاب در سراسر بدن شوند که منجر به درد عضلات، مفاصل و سردرد می‌شود. همچنین، ویروس آنفولانزا می‌تواند مستقیماً به بافت‌های عضلانی حمله کرده و باعث درد و آسیب عضلانی شود. بدن درد ناشی از آنفولانزا معمولاً با استراحت، مصرف مایعات و داروهای مسکن بهبود می‌یابد.
تفاوت آنفولانزا و …
آنفولانزا اغلب با بیماری‌های تنفسی دیگر مانند سرماخوردگی و کرونا اشتباه گرفته می‌شود، زیرا برخی از علائم آن‌ها مشابه است. اما تفاوت‌های کلیدی بین این بیماری‌ها وجود دارد که شناخت آن‌ها به تشخیص درست و اقدام مناسب کمک می‌کند.
تفاوت آنفولانزا و سرماخوردگی
| ویژگی | آنفولانزا | سرماخوردگی |
|---|---|---|
| شروع علائم | ناگهانی | تدریجی |
| تب | معمولاً بالا (۳۸-۴۰ درجه سانتیگراد) | معمولاً خفیف یا بدون تب |
| بدن درد | شایع و شدید | خفیف |
| سردرد | شایع و شدید | خفیف |
| خستگی | شایع و شدید (ممکن است هفته‌ها طول بکشد) | خفیف |
| سرفه | خشک و آزاردهنده | معمولاً خفیف و ممکن است خلط‌دار باشد |
| گلودرد | شایع | شایع |
| آبریزش بینی | شایع | شایع |
| عطسه | گاهی اوقات | شایع |
| مشکلات گوارشی (تهوع، استفراغ، اسهال) | گاهی اوقات، بیشتر در کودکان | به ندرت |
| عوارض جدی | احتمال بیشتر (پنومونی، عفونت گوش، سینوزیت) | نادر |
تفاوت آنفولانزا و کرونا
| ویژگی | آنفولانزا | کرونا (COVID-19) |
|---|---|---|
| علت | ویروس‌های آنفولانزا | ویروس SARS-CoV-2 |
| از دست دادن حس بویایی و چشایی | به ندرت | شایع |
| تنگی نفس | گاهی اوقات، معمولاً خفیف | شایع، می‌تواند شدید باشد |
| لخته شدن خون | نادر | احتمال بیشتر |
| طول دوره بیماری | معمولاً ۱-۲ هفته | متغیر، از ۲ هفته تا چند ماه (در موارد طولانی مدت) |
| واکسن | واکسن فصلی آنفولانزا موجود است | واکسن کرونا موجود است |
| درمان‌های ضد ویروسی | داروهای ضد ویروسی خاص آنفولانزا موجود است | داروهای ضد ویروسی خاص کرونا موجود است |
توجه داشته باشید که این جدول فقط تفاوت‌های کلی را نشان می‌دهد و علائم در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. در صورت شک، تست تشخیصی می‌تواند به تشخیص دقیق کمک کند.
درمان آنفولانزا
درمان آنفولانزا بر کاهش علائم و جلوگیری از عوارض تمرکز دارد. بیشتر موارد آنفولانزا به درمان خاصی نیاز ندارند و با مراقبت‌های خانگی و استراحت بهبود می‌یابند. با این حال، در برخی موارد، داروهای ضد ویروسی و درمان‌های طب سنتی نیز می‌توانند مفید باشند.
درمان خانگی آنفولانزا
مراقبت‌های خانگی نقش مهمی در بهبود علائم آنفولانزا و تسریع روند بهبودی دارند.
استراحت و مایعات
استراحت کافی: بدن شما برای مبارزه با عفونت نیاز به انرژی دارد، بنابراین استراحت کافی (۷-۸ ساعت خواب در شبانه‌روز) بسیار مهم است. از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید و تا حد امکان در خانه بمانید.
مصرف مایعات فراوان: نوشیدن مایعات به رقیق شدن ترشحات، جلوگیری از کم آبی بدن و تسکین گلودرد کمک می‌کند. آب، آبمیوه طبیعی، سوپ، دمنوش‌های گیاهی و نوشیدنی‌های الکترولیت‌دار گزینه‌های مناسبی هستند. از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث کم آبی بدن شوند.
شستشوی بینی و گلو با آب نمک
شستشوی بینی با آب نمک: شستشوی بینی با محلول آب نمک به پاکسازی مجاری بینی، کاهش گرفتگی بینی و تسکین التهاب کمک می‌کند. می‌توانید از اسپری‌های بینی آب نمک آماده استفاده کنید یا خودتان محلول آب نمک را در منزل تهیه کنید (۱/۴ قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب ولرم).
غرغره کردن آب نمک: غرغره کردن آب نمک گرم به تسکین گلودرد و کاهش التهاب گلو کمک می‌کند. ۱/۴ قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و چند بار در روز غرغره کنید.
تغذیه مناسب
رژیم غذایی سبک و مغذی: در طول بیماری، اشتهای شما ممکن است کاهش یابد، اما سعی کنید غذاهای سبک و مغذی مانند سوپ مرغ، فرنی، پوره سیب زمینی و میوه‌ها و سبزیجات پخته شده را مصرف کنید. از مصرف غذاهای سنگین، چرب و فرآوری شده خودداری کنید، زیرا هضم آن‌ها دشوار است و ممکن است علائم گوارشی را تشدید کنند.
داروهای آنفولانزا
داروهای مختلفی برای کاهش علائم آنفولانزا و کوتاه کردن دوره بیماری در دسترس هستند. انتخاب دارو باید با توجه به شدت علائم، شرایط فردی و توصیه پزشک صورت گیرد.
داروهای ضد ویروسی
داروهای ضد ویروسی: این داروها، مانند اوسلتامیویر (تامیفلو) و زانامیویر (Relenza)، می‌توانند از تکثیر ویروس آنفولانزا جلوگیری کرده و دوره بیماری را حدود یک روز کوتاه کنند و شدت علائم را کاهش دهند. این داروها بیشتر برای افراد در معرض خطر عوارض آنفولانزا، مانند سالمندان، کودکان زیر ۵ سال، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، توصیه می‌شوند. داروهای ضد ویروسی باید در ۴۸ ساعت اولیه شروع علائم مصرف شوند تا بیشترین اثربخشی را داشته باشند.
مقاله مرتبط: اعمال مخصوص شب اول ماه رمضان
آنتی بیوتیک برای آنفولانزا (توضیح عدم کاربرد)
آنتی‌بیوتیک‌ها برای آنفولانزا بی‌اثر هستند: آنفولانزا یک بیماری ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها فقط بر عفونت‌های باکتریایی موثر هستند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان آنفولانزا هیچ تاثیری ندارد و حتی می‌تواند منجر به عوارض جانبی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود. آنتی‌بیوتیک‌ها فقط در صورتی تجویز می‌شوند که عفونت باکتریایی ثانویه، مانند پنومونی باکتریایی، به دنبال آنفولانزا رخ دهد.
درمان آنفولانزا در طب سنتی
طب سنتی نیز روش‌های مختلفی برای تسکین علائم آنفولانزا و تقویت سیستم ایمنی ارائه می‌دهد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- دمنوش‌های گیاهی: دمنوش‌های گیاهی مانند زنجبیل، آویشن، پونه، گل گاوزبان و بابونه می‌توانند به تسکین گلودرد، کاهش سرفه و آرامش بدن کمک کنند.
- عسل: عسل خاصیت ضد میکروبی و ضد التهابی دارد و می‌تواند به تسکین سرفه و گلودرد کمک کند. می‌توانید عسل را به تنهایی مصرف کنید یا آن را به دمنوش‌های گیاهی اضافه کنید.
- بخور: بخور با آب گرم و گیاهان دارویی مانند اکالیپتوس و نعناع می‌تواند به باز شدن مجاری تنفسی و کاهش گرفتگی بینی کمک کند.
- سوپ مرغ: سوپ مرغ سنتی، به دلیل داشتن مواد مغذی و مایعات، می‌تواند به تقویت بدن و تسریع بهبودی کمک کند.
قبل از استفاده از هر گونه درمان طب سنتی، به ویژه اگر باردار هستید، شیرده هستید یا بیماری زمینه‌ای دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
پیشگیری از آنفولانزا
پیشگیری همواره بهتر از درمان است. با رعایت روش‌های ساده و موثر، می‌توان خطر ابتلا به آنفولانزا را به طور قابل توجهی کاهش داد.
روش های پیشگیری از آنفولانزا
روش‌های پیشگیری از آنفولانزا عبارتند از:
- واکسیناسیون: واکسن آنفولانزا موثرترین راه پیشگیری از این بیماری است. واکسن سالانه آنفولانزا، شما را در برابر سویه‌های رایج ویروس در هر فصل محافظت می‌کند.
- شستشوی مکرر دست‌ها: دست‌های خود را به طور مرتب و کامل با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه بشویید، به ویژه بعد از حضور در مکان‌های عمومی، قبل از غذا خوردن و بعد از سرفه یا عطسه.
- رعایت بهداشت تنفسی: هنگام سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی یا آرنج خود بپوشانید. دستمال کاغذی استفاده شده را فوراً دور بیندازید و دست‌های خود را بشویید.
- اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار: تا حد امکان از تماس نزدیک با افرادی که علائم آنفولانزا دارند، خودداری کنید.
- تمیز کردن و ضدعفونی کردن سطوح: سطوحی را که به طور مکرر لمس می‌شوند، مانند دستگیره‌های در، کلیدهای برق و تلفن، به طور منظم تمیز و ضدعفونی کنید.
- تقویت سیستم ایمنی: داشتن سبک زندگی سالم، شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس، به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند.
واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا، حاوی ویروس‌های غیرفعال یا ضعیف شده آنفولانزا است که سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با ویروس واقعی آماده می‌کند. واکسن آنفولانزا نمی‌تواند به طور کامل از ابتلا به آنفولانزا جلوگیری کند، اما می‌تواند شدت بیماری را کاهش دهد و از بروز عوارض جدی پیشگیری کند. واکسن آنفولانزا به صورت تزریقی یا اسپری بینی در دسترس است.
چه کسانی باید واکسن بزنند؟
واکسیناسیون آنفولانزا برای همه افراد ۶ ماهه و بالاتر توصیه می‌شود، اما برای گروه‌های زیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است:
- کودکان ۶ ماهه تا ۵ سال
- بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر
- زنان باردار و زنانی که قصد بارداری دارند
- افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت، بیماری‌های قلبی و ریوی
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
- کارکنان مراقبت‌های بهداشتی
- ساکنان و کارکنان خانه‌های سالمندان و مراکز نگهداری طولانی مدت
زمان مناسب واکسیناسیون
بهترین زمان برای واکسیناسیون آنفولانزا، اوایل فصل پاییز (مهر و آبان) است، قبل از شروع فصل شیوع آنفولانزا. با این حال، واکسیناسیون در هر زمان از فصل آنفولانزا نیز می‌تواند مفید باشد، حتی در زمستان.
عوارض واکسن
واکسن آنفولانزا بسیار ایمن است و عوارض جانبی جدی آن نادر است. عوارض جانبی شایع واکسن معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند و شامل:
- درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
- تب خفیف
- درد عضلانی
- سردرد
- خستگی
واکنش‌های آلرژیک شدید به واکسن آنفولانزا بسیار نادر است.
تشخیص و دوره بیماری آنفولانزا
تشخیص آنفولانزا معمولاً بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی صورت می‌گیرد. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تست‌های تشخیصی باشد.
تست تشخیص آنفولانزا
تست‌های تشخیصی آنفولانزا معمولاً برای تشخیص سریع آنفولانزا در افراد بستری در بیمارستان، افراد در معرض خطر عوارض و در طول همه‌گیری‌ها استفاده می‌شوند. تست‌های رایج تشخیص آنفولانزا عبارتند از:
- تست سریع آنتی‌ژن آنفولانزا: این تست، که معمولاً با نمونه‌برداری از ترشحات بینی یا گلو انجام می‌شود، می‌تواند در عرض چند دقیقه نتیجه را نشان دهد. حساسیت این تست کمتر از تست PCR است.
- تست PCR آنفولانزا: این تست، که با نمونه‌برداری از ترشحات بینی یا گلو انجام می‌شود، دقیق‌ترین روش تشخیص آنفولانزا است و می‌تواند نوع و سویه ویروس را نیز مشخص کند. نتیجه این تست معمولاً طی چند ساعت یا یک روز آماده می‌شود.
مقاله مرتبط: علائم افسردگی چیست؟ انواع، علل و درمان قطعی
دوره بیماری و میزان سرایت آنفولانزا
دوره بیماری آنفولانزا معمولاً ۵ تا ۷ روز است، اما خستگی و سرفه ممکن است تا ۲ هفته یا بیشتر ادامه داشته باشند. افراد مبتلا به آنفولانزا از یک روز قبل از شروع علائم تا ۵ تا ۷ روز بعد از شروع علائم، مسری هستند. کودکان و افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است مدت زمان بیشتری مسری باشند.
چه مدت آنفولانزا طول می کشد؟
به طور معمول، علائم آنفولانزا در عرض ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابند. بیشتر افراد طی ۵ تا ۷ روز اول احساس بهتری دارند، اما خستگی و سرفه ممکن است برای مدت طولانی‌تری باقی بمانند. در برخی موارد، بهبودی کامل ممکن است تا چند هفته طول بکشد. اگر علائم شما پس از ۲ هفته بهبود نیافت یا بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید.
عوارض و گروه های پرخطر آنفولانزا
آنفولانزا در بیشتر موارد یک بیماری خفیف و خود محدود شونده است، اما در برخی افراد، به ویژه گروه‌های پرخطر، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.
عوارض احتمالی آنفولانزا
عوارض احتمالی آنفولانزا عبارتند از:
- پنومونی (ذات‌الریه): عفونت ریه که می‌تواند ناشی از ویروس آنفولانزا یا عفونت باکتریایی ثانویه باشد. پنومونی جدی‌ترین عارضه آنفولانزا است و می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
- برونشیت: التهاب لوله‌های برونش که هوا را به ریه‌ها می‌برند.
- سینوزیت و عفونت گوش: عفونت سینوس‌ها و گوش میانی.
- تشدید بیماری‌های مزمن: آنفولانزا می‌تواند بیماری‌های مزمن مانند آسم، بیماری‌های قلبی و دیابت را بدتر کند.
- میوکاردیت و پریکاردیت: التهاب عضله قلب و پرده دور قلب.
- آنسفالیت و مننژیت: التهاب مغز و پرده‌های مغزی (نادر).
- نارسایی کلیه: آسیب به کلیه‌ها (نادر).
- سندروم ری: یک بیماری نادر اما جدی که می‌تواند در کودکان و نوجوانان پس از آنفولانزا یا آبله مرغان رخ دهد، به ویژه اگر آسپرین مصرف کنند.
گروه های در معرض خطر عوارض آنفولانزا
افراد زیر بیشتر در معرض خطر عوارض آنفولانزا هستند:
- کودکان زیر ۵ سال، به ویژه زیر ۲ سال
- بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر
- زنان باردار و زنانی که تا ۲ هفته پس از زایمان هستند
- افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت، بیماری‌های قلبی و ریوی، بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های کبدی و اختلالات عصبی
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف ناشی از بیماری‌هایی مانند HIV/AIDS، سرطان یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- افراد چاق (با شاخص توده بدنی ۴۰ یا بیشتر)
- ساکنان خانه‌های سالمندان و مراکز نگهداری طولانی مدت
- بومیان آمریکایی و بومیان آلاسکا
افراد در این گروه‌های پرخطر باید در صورت ابتلا به آنفولانزا، به پزشک مراجعه کنند و در مورد درمان‌های پیشگیرانه و دارویی با او مشورت کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، آنفولانزا را می‌توان در خانه با مراقبت‌های خانگی درمان کرد. اما در موارد زیر، مراجعه به پزشک ضروری است:
- علائم شدید یا اورژانسی: مانند مشکل در تنفس، درد قفسه سینه، سرگیجه ناگهانی، تشنج، عدم هوشیاری، استفراغ شدید و مداوم، یا علائم بهبود یابنده که دوباره بدتر می‌شوند.
- گروه‌های پرخطر: اگر شما یا فرزندتان در یکی از گروه‌های پرخطر عوارض آنفولانزا قرار دارید و علائم آنفولانزا را تجربه می‌کنید.
- علائم طولانی مدت یا بدتر شونده: اگر علائم شما پس از ۲ هفته بهبود نیافت یا بدتر شد.
- کودکان زیر ۳ ماه با تب: تب در نوزادان زیر ۳ ماه همیشه جدی است و نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.
پزشک می‌تواند با بررسی علائم، انجام معاینه و در صورت لزوم، انجام تست‌های تشخیصی، آنفولانزا را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
سوالات متداول
چه علائمی نشان دهنده آنفولانزا است؟
علائم کلیدی آنفولانزا شامل تب ناگهانی، لرز، بدن درد شدید، سردرد، خستگی مفرط، سرفه خشک و گلودرد است. این علائم معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و می‌توانند شما را به طور کامل از پا درآورند.
تفاوت علائم آنفولانزا با سرماخوردگی چیست؟
آنفولانزا معمولاً با تب بالا، بدن درد شدید، خستگی مفرط و سردرد ناگهانی شروع می‌شود، در حالی که سرماخوردگی تدریجی‌تر شروع شده و بیشتر با آبریزش بینی، عطسه و گلودرد خفیف همراه است و تب و بدن درد در آن کمتر شایع و خفیف‌تر است.
بهترین راه برای درمان سریع آنفولانزا چیست؟
بهترین راه برای درمان آنفولانزا، استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان، استفاده از داروهای مسکن برای کاهش تب و درد، و در صورت لزوم، مصرف داروهای ضد ویروسی با تجویز پزشک است. درمان‌های خانگی مانند غرغره آب نمک و دمنوش‌های گیاهی نیز می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند.
چگونه از ابتلا به آنفولانزا پیشگیری کنیم؟
موثرترین راه پیشگیری از آنفولانزا، واکسیناسیون سالانه است. همچنین، شستشوی مکرر دست‌ها، رعایت بهداشت تنفسی، اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار و تقویت سیستم ایمنی بدن با تغذیه مناسب و ورزش منظم، نقش مهمی در پیشگیری از آنفولانزا دارند.
چه زمانی برای آنفولانزا باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائم شدید مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه ناگهانی، تشنج، یا بدتر شدن علائم پس از بهبودی اولیه، و همچنین در صورت ابتلا به آنفولانزا در گروه‌های پرخطر (مانند کودکان، سالمندان و افراد با بیماری‌های مزمن)، مراجعه به پزشک ضروری است.
نظرات کاربران