کدام قرص کلسیم بهتر است؟ کلسیم کربنات یا کلسیم سیترات؟

کلسیم، ماده معدنی ای است که به طور طبیعی در غذاها یافت می شود. کلسیم برای بسیاری از عملکردهای طبیعی بدن، به ویژه تشکیل و نگهداری استخوان ضروری است. مصرف زیاد کلسیم در رژیم غذایی همراه با ویتامین D می تواند تراکم استخوان را افزایش داده و شکستگی را در زنان مسن و احتمالاً مردان کاهش دهد. موسسه پزشکی توصیه می کند که افراد ۱۹ تا ۵۰ ساله ۱۰۰۰ میلی گرم در روز کلسیم و افراد بالای ۵۰ سال ۱۲۰۰ میلی گرم در روز مصرف کنند. سیترات کلسیم ملحی (نمکی) است که معمولاً به عنوان منبع کلسیم در انواع مکمل ها استفاده می شود.

تفاوت ملح های مکمل های کلسیم

مکمل های کلسیم مشتقات محصولات طبیعی مانند پوسته یا استخوان صدف هستند. برخی از آنها عمدتاً به عنوان آنتی اسیدها به بازار عرضه می شوند. فرآورده های کربنات و فسفات کلسیم بیشترین غلظت کلسیم عنصری را دارند، حدود ۴۰ درصد. سیترات کلسیم حاوی ۲۱ درصد کلسیم عنصری و لاکتات کلسیم و گلوکونات به ترتیب حاوی ۱۳ و ۹ درصد هستند. یک متاآنالیز اخیر نشان داد که جذب سیترات کلسیم ۲۷ درصد بیشتر از کربنات کلسیم در صورت مصرف با معده خالی و ۲۲ درصد بیشتر در هنگام مصرف با غذا است.

دوز مناسب کلسیم

مصرف کلسیم با غذا در دوزهای ۵۰۰ میلی گرم یا کمتر باعث افزایش جذب می شود. میزان جذب کلسیم حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد است. جذب مکمل های کلسیم، متفاوت است. غذاهایی مانند اسفناج، ریواس و سبوس گندم می توانند جذب کلسیم را کاهش دهند. کلسیم می تواند در جذب آهن، زینک، بیس فسفونات ها و تتراسایکلین اختلال ایجاد کند. جذب همچنین مستلزم دوزهای کافی ویتامین D است. مصرف مکمل ویتامین D به ویژه در افراد مسن اهمیت دارد زیرا سنتز از طریق پوست و جذب ویتامین D ممکن است مختل شود. از طرفی دوز بالای ۸۰۰ میلی گرم در یک وعده ممکن است ایجاد کلسیفیکیشن و رسوب کند و باید در هر وعده دوزهای ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی گرم استفاده شود.

در مطالعه ایی در زنان یائسه، ۵۰۰ میلی‌گرم سیترات کلسیم که همراه با صبحانه مصرف شده، سطح کلسیم سرم را به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از آنچه پس از ۵۰۰ میلی‌گرم کربنات کلسیم داده شده، نشان داده است.

عوارض جانبی مکمل های کلسیم

شایع ترین عوارض جانبی مکمل های کلسیم یبوست، نفخ روده و گاز اضافی است. عوارض جانبی اغلب با کربنات کلسیم رخ می دهد. افزایش مصرف مایعات ممکن است علائم را تسکین دهد. به بیمارانی که سنگ های حاوی کلسیم تشکیل می دهند معمولاً توصیه می شود از مکمل های کلسیم استفاده نکنند. مصرف زیاد کلسیم می تواند تشکیل سنگ را در بیماران مبتلا به هیپرکلسیوری (دفع کلسیم از ادرار) افزایش دهد. افراد مبتلا به هیپرکلسیوری کلیوی ممکن است در صورت کم بودن دریافت کلسیم، از دست دادن استخوان را افزایش دهند.

پزشکان بر لزوم مصرف مکمل کلسیم کافی در همه افراد، صرف نظر از سن و جنس، تاکید می کنند. کربنات کلسیم ممکن است عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند. سیترات کلسیم ممکن است بهتر از سایر نمک های کلسیم جذب شود. محققان به این نتیجه رسیدند که هر مکمل کلسیمی که با دوزهای ۵۰۰ میلی گرم یا کمتر همراه غذا مصرف شود، ممکن است جذب را بهبود بخشد.

عوارض جانبی سیترات کلسیم

در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک، کمک فوری پزشکی الزامی است: کهیر؛ دشواری در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو. ادرار کم یا بدون ادرار؛ تورم، افزایش وزن سریع؛ یا سطوح بالای کلسیم در خون – تهوع، استفراغ، یبوست، افزایش تشنگی یا ادرار، ضعف عضلانی، درد استخوان، گیجی، کمبود انرژی یا احساس خستگی. عوارض جانبی رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد: ناراحتی معده؛یا یبوست.

نحوه مصرف سیترات کلسیم

سیترات کلسیم بدون نسخه در دسترس است. مکمل سیترات کلسیم معمولاً حاوی ۲۰۰-۳۰۰ میلی گرم یا ۵۰۰-۶۰۰ میلی گرم هستند که با ویتامین D ترکیب شوند. سیترات کلسیم را می توان با معده پر یا خالی در هر زمانی از روز با یک لیوان پر آب مصرف کرد. بیشترین جذب کلسیم در دوزهای پایین کلسیم است. برای مثال، حدود ۳۶ درصد از دوز ۳۰۰ میلی گرمی جذب می شود، در حالی که در دوز ۱۰۰۰ میلی گرمی، تنها ۲۸ درصد جذب می شود.

مکمل های کلسیم معمولاً به شکل کربنات کلسیم یا سیترات کلسیم فروخته می شوند. قرص کلسیم سیترات راحت تر از کربنات کلسیم جذب می شود. بدن برای جذب سیترات کلسیم نیازی به اسید معده ندارد، بنابراین برای افرادی که از داروهای سوزش سر دل استفاده می کنند یا مشکلات گوارشی دارند، بهترین گزینه است. سیترات کلسیم به صورت قرص، پودر و صمغ وجود دارد.

قرص کلسیترا ، مکمل کلسیم سیترات سوپرابیون، از شرکت DSM سوئیس به صورت پریمیکس وارد شده و در ایران تولید و بسته بندی می شود. DSM یک شرکت چند ملیتی و یکی از بزرگترین شرکتهای تولید کننده مکمل در دنیاست. با توجه به اطلاعات موجود در این زمینه کلسیم نقش اساسی در سلامت بدن و استحکام استخوان ها و دندان ها دارد.از بین املاح رایج در بازار ملح سیترات به دلیل داشتن جذب بالا و عارضه گوارشی کمترو کاهش ایجاد ریسک سنگ کلیه برای گروه های گسترده تری مورد استفاده قرار می گیرد. کلسیترا در دوز مناسب ۵۰۰ میلی گرم روزانه دو قرص همراه مقدار آب کافی توصیه میگردد. کلسیترا به دلیل ترکیبات کامل و وجود مواد لازم برای استحکام استخوان مکملی مناسب برای جبران کمبود کلسیم می باشد. وجود مس و منگنز در این قرص باعث بهبود بافت همبند و تقویت رباط می گردد.