وسواس تقارن چیست؟ علل و درمان آن

وسواس به دو دسته فکری و عملی تقسیم می گردد. افراد مبتلا به وسواس فکری، دچار افکار آزار دهنده ای می شوند که نمی توانند آن ها را مهار و کنترل کنند. نوع عملی یا اجباری زمانی رخ می دهد که وسواس نمود ظاهری پیدا کند و فقط در ذهن شخص نباشد. درواقع در نوع عملی شخص مجبور می شود که کارهای عجیبی انجام دهد. یکی از انواع وسواس اجباری، تقارن است. افراد مبتلا به این عارضه سعی می کنند همه چیز را در حالت متقارن قرار دهند. در این نوشتار می خواهیم به بررسی تمام ابعاد وسواس تقارن بپردازیم. همراه ما باشید.

افراد مبتلا به وسواس تقارن چه رفتارهایی انجام می دهند؟

درواقع افرادی که سعی می کنند همه چیز متقارن باشند هدف شان زیبایی نیست، بلکه می خواهند خودشان را از شر افکار مزاحم که به آن ها می گوید همه چیز باید در حالت تقارن باشند، خلاص کنند. در وهله اول برای اینکه بدانیم وسواس تقارن چیست؟ باید با رفتارهایی که افراد مبتلا به این عارضه از خود نشان می دهند آشنا شویم. در ادامه چند نمونه از  این رفتارها را بیان خواهیم کرد.

• احساس نیاز به چیدن کتاب ها بر اساس ارتفاع در قفسه
• قرار دادن پرده به صورت مساوی در دو طرف پنجره
• توجه افراطی به نامتقارن بودن چشم ها، ابروها و …
• قرار دادن ماشین بین خطوط پارک
• گذاشتن بالشت به صورت قرینه در دو طرف تخت یا مبل
• صرف زمان زیاد برای چیدن اشیاء و تنظیم مجدد آن ها
• شمارش یا اندازه گیری اجسام برای قرار گرفتن در حالت تقارن و بررسی مکرر آن ها

علل ایجاد وسواس تقارن

علت دقیق بروز وسواس تقارن و نظم هنوز مشخص نیست اما متخصصان بر این باور هستند که عوامل خاصی باعث ابتلا افراد به این اختلال می شود. این دلایل عبارتند از:

عوامل ژنتیکی: گاهی ممکن است دلیل ایجاد این عارضه ژنتیک باشد. به این معنی که اگر فردی در خانواده شما مبتلا به این اختلال باشد، احتمال زیادی وجود دارد که شما نیز دچار آن شوید.

عوامل محیطی: شرایط استرس زا می تواند دلیل بروز این نوع وسواس باشند. برای مثال مرگ عزیزان یا مورد سو استفاده قرار گرفتن منجر به بروز این بیماری می شود. همچنین استرس و اضطراب می توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند.

عوامل عصبی: گاهی نیز تغییرات به وجود آمده در انتقال‌دهنده ‌های عصبی مغز عامل این بیماری هستند.

اگر به وسواس تقارن مبتلا شدم چه کاری انجام دهم؟

برای اینکه به درمان خود کمک کنید، توصیه می شود که کارهای زیر را انجام دهید.

• علائم خود را بپذیرید. پذیرش یکی از نکات مهمی است که در صورت ابتلا به اختلال وسواس تقارن باید آن را انجام دهید.
• با فردی که به او اعتماد دارید حرف بزنید. می توانید با یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود درباره این مشکل صحبت کنید. حمایت و درک آن ها می تواند کمک زیادی به درمان شما کند.
• خودتان را به چالش بکشید. برای خود برنامه ریزی انجام دهید تا زمان کمتری را صرف کارهای وسواس گونه کنید.
• صرف زمان مشخصی در روز برای انجام تمرینات مدیتیشن، یوگا و تنفس صحیح می تواند منجر به کاهش استرس شود. این کار کمک می کند که بتوانید با احساسات آزاردهنده کنار بیایید.
• خود مراقبتی در این دوران یک بخش مهم از درمان است. انجام عادت های صحیح مانند خواب کافی و رژیم غذایی سالم باعث می شود که استرس شما کاهش یابد. حمام آب گرم یا پیاده روی می تواند به افزایش روحیه شما کمک زیادی کند. همچنین مصرف مواد مخدر را کنار بگذارید؛ چراکه احتمال دارد علائم این بیماری را تشدید کنند. فعالیت هایی را انجام دهید که منجر به ایجاد احساس شادی و لذت در شما می شوند. برای مثال وقت خود را با عزیزان تان بگذرانید، کتاب بخوانید یا موسیقی گوش دهید.

درمان وسواس عملی از نوع تقارن

برای درمان وسواس تقارن پزشک از روش های زیر استفاده می کند.

درمان شناختی- رفتاری

در این روش روان درمانگر سعی می کند افکار فرد بیمار را به چالش بکشد و آن ها را تغییر دهد. هدف در این نوع درمان کاهش استرس و آموزش به فرد برای مقابله با افکار مزاحم است. درواقع به شخص کمک می شود تا تکنیک های آرام سازی ذهن را یاد بگیرد. همچنین روش دیگری به نام ذهن آگاهی وجود دارد که روان درمانگر از طریق آن به فرد کمک می کند که بفهمد علت بروز افکار ناخواسته اش چیست تا بتوانند راهی برای حل کردن آن پیدا کنند.

مواجه شدن با مشکل

کار دیگری که پزشک انجام می دهد این است که فرد را در معرض محرک ها قرار می دهد. سپس از او می خواهد که از انجام رفتارهای وسواس گونه خودداری کند. این کار برای کمک به  مدیریت علائم وسواس تقارن انجام می شود.

رفتار درمانی دیالکتیکی

در این نوع درمان افکار منفی شناسایی شده و افکار مثبت جایگزین آن ها می شوند.

گفتار درمانی

پزشک سعی می کند از طریق صحبت کردن به فرد کمک کند تا بر بیماری اش غلبه کند.

دارو

در برخی موارد نیز پزشک توصیه می کند که فرد دارو مصرف کند تا افکار و رفتارهای وسواسی کاهش یابند. برای برطرف کردن این مشکل داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای تجویز می شود.

خانواده درمانی

در این روش علاوه بر فرد، پزشک با خانواده نیز صحبت می کند و به آن ها آموزش می دهد که چگونه با فرد بیمار رفتار کرده و از او حمایت کنند.

کلام پایانی

نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در زمان بروز وسواس تقارن به یک پزشک متخصص و با تبحر مراجعه کنید تا درمان نتیجه بخش باشد. تشخیص نادرست و استفاده از داروهای نامناسب می تواند منجر به وخیم شدن اوضاع بیمار شود. علاوه بر کمک پزشک، شما نیز باید به عنوان بیمار تصمیم قاطعی برای برطرف کردن مشکل خود بگیرید تا درمان پزشک موثرتر باشد. آیا شما تجربه ای از ابتلا به انواع وسواس دارید؟ در زمان ابتلا به این بیماری نیاز داشتید که چگونه حمایت شوید؟ منتظر نظرات تان هستیم.