یکی از برهه های حساس زندگی هر فرد دوران نوجوانی است که چالش های زیادی را به همراه دارد. یکی از این چالش ها، وسواس فکری در نوجوانان است. اگرچه که ممکن است اختلال وسواس در هر سن و سالی بروز پیدا کند اما تحقیقاتی وجود دارد که نشان می دهد وسواس فکری اغلب در دوره نوجوانی شروع می شود. این اختلال تمایلات و افکار ناخواسته ای هستند که نوجوان قادر نیست آن ها را کنترل کند. پیشنهاد می کنیم که این مطلب را از دست ندهید؛ چرا که می خواهیم همه ابعاد وسواس فکری در نوجوانان را مورد بررسی قرار دهیم.
نشانه های وسواس فکری در نوجوانان
اختلال وسواس فکری در نوجوانان معمولا با علائم و نشانه های زیر ظاهر می شود:
احساس تردید
نوجوان اغلب دچار تردید در انجام کارها می شود. برای مثال دائما به این فکر می کند که آیا شیر گاز، درب خانه، زیپ کیف، شیر آب و… را بسته یا نبسته است؟
آلودگی
یکی دیگر از این وسواس ها مربوط به نگرانی می شود. در وسواس آلودگی شخص همیشه مضطرب است که خودش و محیط اطرافش آلوده باشد.
خشونت
نوجوانی که از این اختلال رنج می برد، مدام نگران است که دچار عصبانیت و رفتارهای خشونت آمیز شود و نتواند خودش را کنترل کند.
آسیب زدن
نوجوان دائما می ترسد که ناخواسته به خودش یا دیگران به طریقی آسیب وارد کند.
مرگ و بیماری
یکی دیگر از انواع وسواس فکری در نوجوانان این است که او دائما برای مرگ و مریض شدن خود یا عزیزانش نگران است.
عوارض اختلال وسواس در نوجوانان
امکان دارد نوجوانی که مبتلا به اختلال وسواس است، هر یک از عوارض زیر را در زندگی اش تجربه کند:
- نگرانی های بی دلیل یا نگرانی برای مسائل غیرمنطقی
- انزوا و کناره گیری از جمع های خانوادگی و دوستانه
- ناتوانی در برقرار کردن روابط دوستانه
- حساسیت شدید و ناراحت شدن به دلیل موضوعات بی اهمیت و کوچک
- عدم انجام فعالیت های روتین
- عدم توانایی برای برنامه ریزی
- احساس بلاتکلیفی
- ایجاد مشکل در تمرکز
- افزایش وابستگی به دیگران
علت ابتلا نوجوانان به وسواس فکری
طبق مطالعاتی که وجود دارد، اختلال وسواس فکری در نوجوانان ممکن است به علت یکی از عوامل زیر بروز پیدا کند:
عدم تعادل شیمیایی: اختلال در عملکرد مواد شیمیایی مغز یکی از عوامل ابتلا به وسواس فکری است. مهم ترین ماده شیمیایی که اختلال آن باعث بروز وسواس فکری می شود، سروتونین نام دارد.
ژنتیک: اگر یکی از اعضای خانواده دچار وسواس باشد، امکان زیادی وجود دارد که نوجوان نیز دچار این اختلال شود.
عوامل محیطی: از دیگر عواملی که منجر به وسواس فکری می شود، شرایطی است که نوجوانان در آن زندگی می کنند. برای مثال اگر نوجوان توسط خانواده از کودکی در موقعیت های استرس زا قرار بگیرد، احتمال دارد که مبتلا به وسواس فکری شود.
درمان وسواس فکری در نوجوانان
درمان وسواس فکری در نوجوانان به طرق زیر انجام می شود:
درمان فردی
درمان شناختی- رفتاری: این روش به عنوان یکی از درمان های بسیار کاربردی برای اختلال وسواس شناخته شده است. پزشک سعی می کند که افکار و احساسات ناسالم نوجوان را اصلاح کند، همچنین مهارت های کنترل احساسات را به او آموزش می دهد.
مواجه شدن: در این درمان، هدف پزشک این است که فرد را در موقعیت های وسواس گونه قرار دهد تا نوجوان با آن افکار مزاحم رو به رو شود و درک کند که مواجه شدن با آن ها آسیبی به او نمی زند.
خانواده درمانی
یکی از عوامل بسیار مهم برای درمان اختلال وسواس فکری در نوجوانان، همراهی خانواده با او است. پزشک به خانواده آموزش می دهد و آن ها را آگاه می کند که چگونه با نوجوان وسواسی رفتار کنند. درک کردن، همدلی و همراهی با نوجوان می تواند روند درمان را به خوبی پیش ببرد.
استفاده از دارو
در مواقعی پزشک داروهای مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین را برای درمان اختلال وسواس تجویز می کند.
چگونه از یک نوجوان مبتلا به وسواس فکری حمایت کنیم؟
زندگی کردن با نوجوانی که دارای این اختلال است می تواند سخت باشد اما راه هایی وجود دارد که باعث می شود بتوانید به نوجوان و خودتان کمک کنید.
آموزش: سعی کنید در مورد علائم وسواس فکری و نحوه حمایت از نوجوان مبتلا به وسواس تحقیق و مطالعه کنید.
صحبت: با نوجوان حرف بزنید و از او بخواهید که درمورد نگرانی ها و افکارش با شما صحبت کند و به او بگویید که بخاطر این افکار سرزنش و تنبیه نمی شود؛ چرا که عدم کنترل این عقاید تقصیر او نیست.
مراقبت از خود: نکته بسیار مهم این است که احتمال دارد در دوره درمان وسواس فکری نوجوان، شما به عنوان پدر، مادر، خواهر یا برادر دچار ناامیدی و خستگی شوید. باید سعی کنید با مراقبت از خود، روحیه تان را حفظ کرده و از نوجوان تا پایان مراحل درمان حمایت کنید.
سبک زندگی: اگر شما به عنوان پدر و مادر سبک زندگی سالمی داشته باشید، نوجوان نیز از شما الگوبرداری می کند. این کار می تواند به درمان اختلال وسواس فکری در نوجوانان کمک زیادی کند.
تشویق: سعی کنید نوجوان را برای گذراندن دوره های درمان تشویق کنید و به او روحیه بدهید.
انواع وسواس فکری در نوجوانان
کلام آخر
برای درمان وسواس فکری در نوجوانان حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید و از روش های خود درمانی بپرهیزید. روش های غیراصولی برای درمان وسواس فکری می تواند آسیب های بیشتری به فرد وارد کند و باعث شود که از درمان ناامید شده و وسواس او شدیدتر شود. شما برای حمایت از یک نوجوان وسواسی چه راه کارهایی را پیشنهاد می دهید؟ در کامنت با ما در بین میان بگذارید.
