وسواس احتکار در واقع یک اختلال در سلامت روان محسوب می شود. فرد مبتلا به این عارضه، مدام در حال جمع آوری اشیاء کم ارزش و حتی بی ارزش است. برای مثال این اشخاص روزنامه ها، مجلات، نامه ها و لباس های قدیمی را جمع می کنند و این کار به قدری ادامه پیدا می کند که فضای خانه آن ها پر می شود. این موضوع می تواند روی کیفیت زندگی آنان تاثیرات منفی بگذارد. ممکن است بیماران احساساتی همچون اضطراب، ترس و شرم را تجربه کنند. در این نوشتار می خواهیم تمام ابعاد این مشکل را مورد بررسی قرار دهیم.
نشانه های وسواس احتکار
طبق تحقیقاتی که وجود دارد حدود ۶.۲ درصد بزرگ سالان دچار اختلال احتکار هستند. علائم این بیماری می تواند از زمان نوجوانی شروع شود و با گذر زمان افزایش یابد. اما این عارضه با چه علائمی بروز پیدا می کند؟ پاسخ را در ادامه بخوانید.
- این افراد وسایل زیادی را جمع آوری می کنند بدون اینکه فضای مناسبی برای ذخیره اجسام داشته باشند. به همین خاطر خانه آن ها اغلب شلوغ و شلخته بوده و بیشتر فضای آن از اشیاء بی ارزش پر شده است.
- آن ها احساس می کنند که قادر نیستند از دارایی های خود جدا شوند. اگر کسی به آن ها پیشنهاد دهد که وسایلی را که به آن نیاز ندارند دور بیندازند، به شدت ناراحت می شوند.
- این اشخاص معمولا کمال گرا، اهمال کار و حواس پرت هستند و احساس بلاتکلیفی می کنند.
تفاوت کلکسیونرها و محتکران
افرادی که اختلال ذخیره‌سازی دارند، احتمال دارد بگویند که کلکسیونر هستند اما واقعیت این است که آن ها از یک اختلال روانی رنج می برند.
فردی که محتکر است نمی تواند اموالش را از خود جدا کند و اگر بخواهد این کار را انجام دهد، دچار تشویش می شود. اما فردی که کلکسیون دارد، درست است که وسیله ها را جمع می کند ولی می تواند آن ها را به شخص دیگری منتقل کند و از این بابت دچار ناراحتی نشود.
دلیل بروز وسواس جمع کردن
محققان هنوز دلایل قاطعی را برای ابتلا افراد به وسواس احتکار ارائه نداده اند اما احتمال می دهند که علت این بیماری موارد زیر باشد.
وراثت: اگر یکی از اعضای خانواده تان به این عارضه مبتلا است، خطر ابتلا شما به این بیماری افزایش می یابد.
شرایط زندگی: گاهی شرایط سختی که فرد در آن قرار می گیرد می تواند دلیل این اختلال باشد. از جمله وضعیت های آسیب زا می توانیم به مرگ عزیزان، اخراج شدن و طلاق اشاره کنیم.
آسیب مغزی: در مواردی نیز علت این بیماری آسیب های مغزی است.
افکار مبتلایان به وسواس احتکار
در ادامه نمونه هایی از افکار افرادی که مبتلا به این بیماری هستند را بیان می کنیم.
- فکر نمی کنم به کارت دعوت همکلاسی ام نیاز داشته باشم اما اگر آن را دور بیندازم اتفاق بدی می افتد.
- باید همه رسیدها را نگهداری کنم، شاید روزی به آن ها نیاز داشته باشم.
- من الان به این کتاب احتیاج ندارم. اگر ده سال دیگر به آن نیاز پیدا کنم و آن را نداشته باشم به دردسر می افتم.
- ۶ عدد شانس من است و من به سیب علاقه دارم. پس باید تعداد سیبی که می خرم مضرب ۶ باشد و اگر این کار را نکنم اتفاق بدی در انتظارم خواهد بود.
- من این عینک را نمی خواهم اما اگر آن را در سطل زباله بیندازم ممکن است بشکند و به کسی آسیب بزند. پس عینک را نگه می دارم.
- هر کالایی را که در مغازه به آن دست زده ام باید خریداری کنم؛ چراکه آن ها توسط من آلوده شده اند. نباید شخص دیگری به آن وسایل دست بزند و آسیب ببیند.
درمان وسواس احتکار
معمولا پزشک از روش های زیر برای درمان بهره می گیرد:
درمان رفتاری- شناختی
در این روش شخص یاد می گیرد که در مقابل افکار وسواس گونه خود مقاومت کند و تصمیم بهتری بگیرد، برای مثال اشیاء اضافی نخرد.
مصاحبه انگیزشی
پزشک از طریق صحبت کردن شخص را تشویق می کند و به او اعتماد به نفس می دهد تا در رفتارهایش تغییر ایجاد کند.
خانواده درمانی
روان درمانگر علاوه بر فرد بیماری، به خانواده نیز مشاوره می دهد. در واقع به آن ها می آموزد که با فرد مبتلا به وسواس چگونه رفتار کنند.
درمان های خانگی
علاوه بر کمک گرفتن از پزشک، می توانید تحت نظر او کارهای زیر را انجام دهید.
- برنامه درمانی خود را به صورت منظم رعایت کنید. اگر شکست خوردید خودتان را سرزنش نکنید و نا امید نشوید.
- از عزیزان تان برای حل این مشکل کمک بگیرید. اگر آن ها می خواهند در مرتب کردن خانه تان به شما کمک کنند حتما بپذیرید.
- از خودتان مراقبت کنید. برای مثال دوش آب گرم بگیرید و غذای سالم بخورید.
- ممکن است به دلیل ابتلا به وسواس احتکار دچار خجالت و شرم شوید. این موضوع می تواند منجر به تنهایی و انزوا شما شود. به همین خاطر باید سعی کنید با خانواده و دوستان بیشتر وقت بگذرانید.
احتکار دیجیتال
شاید برای شما جالب باشد که بدانید تکنولوژی و عصر مدرن باعث بروز نوعی احتکار جدید در افراد شده است. درواقع احتکار دیجیتال به این معنی است که اشخاص عکس ها، مکالمات تلفنی، ایمیل ها و فایل ها را ذخیره می کنند و نمی توانند آن ها را از کامپیوتر و گوشی خود حذف کنند.
کلام پایانی
توصیه می شود با فردی که وسواس جمع کردن دارد دلسوزانه رفتار کنید. باید این موضوع را بدانید که ابتلا به این اختلال تقصیر او نیست. اگر خودتان نیز دچار این مشکل هستید، توصیه می کنیم که نزد یک پزشک بروید. با او در مورد علائمی که دارید صحبت کنید. همچنین اطلاعات شخصی خود را با او در میان بگذارید. برای مثال آسیب هایی را که در گذشته متحمل شده اید و خاطرات تلخی که از مرگ عزیزان یا طلاق دارید را برای درمانگر تعریف کنید. خوشحال می شویم تجربه های خود را در این زمینه برای ما بنویسید.
